XVII Letnie Igrzyska Paralimpijskie to z naszej perspektywy zdecydowanie najważniejsze wydarzenie 2024 roku. Polacy zdobyli w Paryżu 23 medale, w tym osiem złotych, rozsławiając nasz kraj na arenie międzynarodowej. To jednak nie wszystko – przeczytaj nasze PODSUMOWANIE roku 2024.
P jak polska reprezentacja
która na XVII Letnich Igrzyskach Paralimpijskich zdobyła 23 medale – osiem złotych, sześć srebrnych i dziewięć brązowych. Pozwoliło to zająć 16. miejsce w klasyfikacji medalowej, o oczko wyżej niż na poprzednich letnich igrzyskach w Tokio. Tradycyjnie już klasyfikację medalową wygrały Chiny (94 złote medale, 76 srebrnych i 50 brązowych; łącznie aż 220). Drugie miejsce zajęła Wielka Brytania (49-44-31), a trzecie USA (36-42-27). Aż osiem medali (w tym cztery złote) to zasługa polskich paratenisistów stołowych. Pozwoliło to na paryskich igrzyskach zająć drugie miejsce (jedynie za Chinami) w klasyfikacji medalowej tej dyscypliny.

O jak Otowski Kamil
oraz Patryk Chojnowski, z których każdy zdobył po dwa złote medale igrzysk w Paryżu. Ten pierwszy na pływalni, na dystansach 50 i 100 metrów stylem grzbietowym, a drugi w paratenisie stołowym – w singlu i deblu, wspólnie z Piotrem Grudniem. Piotr Grudzień też został w Paryżu multimedalistą. Do złota z Patrykiem dołożył brąz w grze mieszanej, w parze z Karoliną Pęk. Jeśli zresztą brać pod uwagę samą liczbę medali, to właśnie Karolina zdobyła ich w reprezentacji Polski najwięcej, bo aż trzy – złoto w singlu, wspomniany brąz z Piotrem i jeszcze jedno trzecie miejsce, w deblu ze swoją idolką, Natalią Partyką. Natalia również znalazła się w gronie multimedalistek, dorzucając srebro w grze pojedynczej. Aż trudno uwierzyć, ale to jest jej… dwunasty krążek paralimpijski. Zaczęła je kolekcjonować 20 lat wcześniej w Atenach.
D jak Dąbrowski Michał
czyli kolejny z naszych multimedalistów. Wywalczył w Paryżu srebro w szabli i brąz w szpadzie. Zwłaszcza w szabli był blisko tytułu mistrzowskiego. Finał z broniącym tytułu Chińczykiem Feng Yankem przegrał tylko jednym trafieniem. Do dziś trudno uwierzyć, że o Michale trzeba mówić: „był”… Od listopada 2023 roku walczył nie tylko na planszy, ale także z nowotworem. Natychmiast poddał się chemioterapii i zdołał przygotować się do igrzysk w Paryżu. Wykazał się niezwykłą siłą i determinacją. Stawiał czoło rywalom, stawił i nowotworowi. Walczył tak, jak tylko walczyć można. W tym nierównym boju panują jednak inne reguły, dalekie od fair play… Michał odszedł 13 listopada 2024 r. w wieku 38 lat. Nie ma jednak żadnych wątpliwości, że jego historia będzie inspirować kolejne pokolenia sportowców. Nie tylko paralimpijczyków.

S jak sceneria igrzysk
Tłem walki sportowców były prawdziwe symbole Paryża. Dla przykładu, turniej blind footballu rozegrano na Polach Marsowych pod wieżą Eiffla, paraujeżdżenie w ogrodach Wersalu, paratriathlon rozpoczął się w sercu Paryża, w okolicy rozpiętego nad Sekwaną mostu Aleksandra III, a tenisiści na wózkach rywalizowali na kortach im. Rolanda Garrosa, czyli na jednym z największych i najważniejszych obiektów tenisowych świata. Z kolei paralekkoatleci startowali na 80-tysięcznym Stade de France, parałucznicy na terenie Les Invalides, obecnie zabytkowego zespołu architektonicznego, stworzonego wieki temu z myślą o inwalidach wojennych, a parataekwondziści i paraszermierze – w niezwykłym Grand Palais. Wyjątkowo symboliczne były także medale, które zdobywali olimpijczycy i paralimpijczycy. W każdy z krążków wtopiony został 18-gramowy żelazny fragment wieży Eiffla, pochodzący z licznych renowacji tej wizytówki Paryża. Medale dały im drugie życie, równocześnie dodając trofeom jeszcze większej symboliki.
U jak uhonorowanie medalistów
Odznaczenia państwowe wręczane przez prezydenta Andrzeja Dudę, spotkanie w Sejmie RP z marszałkiem Szymonem Hołownią, uroczyste śniadanie na PGE Narodowym z premierem Donaldem Tuskiem oraz ministrem sportu i turystyki Sławomirem Nitrasem – państwo polskie godnie przywitało medalistów igrzysk w Paryżu. Do tego m.in. powitanie przez fanów i dziennikarzy na Lotnisku Chopina, brawa od dziesiątek tysięcy kibiców w przerwie piłkarskiego meczu Ligi Narodów Polska – Portugalia czy spotkanie z władzami i pracownikami ORLEN S.A., Sponsora Strategicznego Polskiej Reprezentacji Paralimpijskiej i Polskiego Komitetu Paralimpijskiego (PKPar). Na nudę po igrzyskach nasi medaliści narzekać nie mogli.
M jak media
Rekordowo dużo, bo aż 165 kanałów telewizyjnych relacjonowało igrzyska paralimpijskie w Paryżu. Także dzięki temu przekaz docierał do wielu ludzi na całym świecie. W Polsce transmisje na żywo można było oglądać w kanałach sportowych Polsatu, a najważniejsze media – telewizja, radio, prasa, portale internetowe – relacjonowały sukcesy naszych parasportowców. Wspomagał ich w tym zespół Polskiego Komitetu Paralimpijskiego, który podczas igrzysk w Paryżu wysłał ponad 50 informacji prasowych, zapewniając też stały dostęp do bazy zdjęć. Rośnie zainteresowanie igrzyskami paralimpijskimi i sportem osób z niepełnosprawnościami również dzięki mediom społecznościowym, dzięki którym także kibice aktywnie rozpowszechniają informacje o parasportowcach.

O jak Orlen Paralympic Run
Nie tylko media i kibice popularyzują sport osób z niepełnosprawnościami i aktywność fizyczną. W 2024 roku po raz czwarty odbył się Orlen Paralympic Run. 6 października w warszawskim parku Kępa Potocka uczestnicy mogli dopasować dystans do swoich możliwości. Do wyboru były: marszobieg na dystansie 1 km, 5-kilometrowy bieg oraz marsz nordic walking na tym samym dystansie. Biegaczom już po raz czwarty towarzyszył Robert Korzeniowski, czterokrotny mistrz olimpijski. Obecni też byli medaliści i uczestnicy igrzysk paralimpijskich w Paryżu. Nie była to jedyna inicjatywa PKPar i ORLEN S.A. W łódzkiej Zatoce Sportu, przy okazji Letnich Parapływackich Mistrzostw Polski, odbył się „Piknik Paralimpijski z ORLEN”, gdzie każdy mógł spróbować jednej z dyscyplin. Podobnie było w Strefie Paralimpijskiej, która tradycyjnie była częścią Pikniku Olimpijskiego, a także na stoisku PKPar w ogrodach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, czyli „Bajkowym Ogrodzie”, zorganizowanym 1 czerwca z okazji Dnia Dziecka. We wszystkich tych wydarzeniach wzięły udział tłumy dzieci i ich rodziców.
W jak WF z Paralimpijczykiem
Do dzieci i młodzieży skierowany jest też tradycyjny już „WF z Paralimpijczykiem”. W mijającym roku w przedszkolach i szkołach gościli m.in.: Milena Olszewska, Piotr Małek, Bartłomiej Mróz, Adrian Castro, Rafał Wójtowicz, Stefan Makowski, Piotr Grudzień czy Marek Dobrowolski – ostatnia dwójka już po zdobyciu medali na igrzyskach w Paryżu. Podczas tych szczególnych lekcji wychowania fizycznego parasportowcy prezentują używany przez siebie sprzęt, tłumaczą podstawowe zasady, by następnie przeprowadzić trening, w ramach którego dzieci mają możliwość spróbować konkretnej dyscypliny. W grudniu w warszawskim Liceum Ogólnokształcącym z Oddziałami Integracyjnymi im. Ruy Barbosy odbyło się także spotkanie mentoringowe ze Zbigniewem Maciejewskim, brązowym medalistą z Paryża w parakolarstwie szosowym, oraz z jego trenerem, Mateuszem Wyszyńskim.
A jak aktywizacja
PKPar prowadzi zajęcia nie tylko w szkołach. Takie projekty, jak „Bądź AKTYWNY! 2023” czy „Sport dla Wszystkich! 2023”, współfinansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) oraz Ministerstwa Sportu i Turystyki (MSiT), a także inne, finansowane ze środków MSiT, pozwalają m.in. działać 75 sekcjom sportowym, w których można trenować takie dyscypliny, jak: parapływanie, boccia, goalball, paralekkoatletyka, parałucznictwo, paraszermierka czy paratenis stołowy, a także organizować warsztaty sportowo-aktywizujące i obozy sportowe. Wsparcie ze strony ministerstwa to także m.in. Program Super Trener oraz przygotowanie i udział kadry narodowej w igrzyskach paralimpijskich, mistrzostwach świata i Europy. Popularyzacji sportu paralimpijskiego służą też „Paralimpijski Atlas Sportu”, czyli 28 materiałów wideo, poświęconych poszczególnym dyscyplinom, wraz z publikacją „Dyscypliny paralimpijskie”, a także album „Paryż 2024. Niemożliwe nie istnieje”, czyli prawdziwe kompendium wiedzy o niedawnych igrzyskach.

N jak nagrody
7 grudnia 2024 roku, podczas Finałowej Gali, poznaliśmy tegorocznych zwycięzców 6. edycji Plebiscytu Polskiego Komitetu Paralimpijskiego na Sportowca Roku #Guttmanny2024. Statuetkę odebrał paratenisista stołowy Patryk Chojnowski, drugie miejsce zajął Kamil Otowski, a trzecie – Rafał Czuper. W pozostałych kategoriach nagrodzeni zostali: Andrzej Ochal i Zbigniew Sajkiewicz (równorzędna nagroda Trenera Roku 2024), Polski Związek Sportu Niepełnosprawnych „START” (Organizacja Sportowa Roku 2024), 52. Paralekkoatletyczne Mistrzostwa Polski Kraków 2024 (Wydarzenie Roku 2024), Reprezentacja Polski w AMP Futbolu (Drużyna Roku 2024). Przyznano również nagrody specjalne, a całość można było oglądać na żywo w telewizji TV4 i na kanale Polsat Sport 1, a także w internecie. Trudno było nagrodzić wszystkich zdobywców medali, jednak Gala #Guttmannów pozwoliła przypomnieć sobie niedawne emocje.
I jak inkluzywna rewolucja
W Paryżu mieliśmy zobaczyć „Igrzyska szeroko otwarte”. I tak faktycznie było. „Inkluzywna rewolucja” – nazwał to podejście i jego późniejszą realizację Andrew Parsons, szef Międzynarodowego Komitetu Paralimpijskiego, podczas ceremonii zamknięcia igrzysk, która 8 września wieczorem miała miejsce na Stade de France. Do tej pory mówiło się, że to Londyn 2012 był niedoścignionym wzorem, gdy chodzi o podejście do sportowców z niepełnosprawnościami. Tymczasem paryżanie przyjęli ich z otwartymi ramionami, a na areny igrzysk paralimpijskich sprzedano ok. 2,5 mln biletów. Trybuny największych nawet obiektów były najczęściej wypełnione do ostatniego miejsca.

E jak emocje
Niech żałuje, kto nie oglądał na żywo finałów singla z udziałem Patryka Chojnowskiego oraz Karoliny Pęk. Ten, kto nie dał się nerwom i obejrzał je do końca, na własne oczy przekonał się, że można wygrać przegrany mecz, a paratenis stołowy to ogromna dawka emocji. Scena, gdy po wygranej ostatniej piłce Patryk w szale radości zdziera koszulkę i wskakuje na pingpongowy stół, stała się jednym z symboli całych igrzysk w Paryżu. 2025 to rok, w którym nie ma igrzysk paralimpijskich. To jednak wcale nie znaczy, że nie będzie emocji, rywalizacji na najwyższym poziomie, a także ciekawych wydarzeń! Przecież tylko w 2024 roku, prócz sukcesów na igrzyskach, reprezentanci Polski zdobywali medale m.in. mistrzostw świata w parabadmintonie i parakolarstwie torowym, mistrzostw Europy w parapływaniu, parałucznictwie, parastrzelectwie czy parakajakarstwie, Polki i Polacy wywalczyli także awans do dywizji A w goalballu. Jeśli więc chodzi o emocje, to na naszych można liczyć i w 2025 roku!
Czego sobie i Wam życzymy.
*
Grafika: ranilson-arruda/Freepik.com
Brisbane 2032
Los Angeles 2028
Paryż 2024
Tokio 2020
Rio de Janeiro 2016
Londyn 2012
Pekin 2008
Ateny 2004
Sydney 2000
Atlanta 1996
Nowy Jork/Stoke Mandeville 1984
Arnhem 1980
Toronto 1976
Heidelberg 1972
Milano Cortina 2026
Pekin 2022
PyeongChang 2018
Sochi 2014
Vancouver 2010
Turyn 2006
Salt Lake City 2002
Nagano 1998
Lillehammer 1994
Albertville 1992
Innsbruck 1988
Blind football
Boccia
Goalball
Koszykówka na wózkach
Parabadminton
Parajudo
Parakajakarstwo
Parakolarstwo
Paralekkoatletyka
Parałucznictwo
Parapływanie
Parastrzelectwo
Paraszermierka
Parataekwondo
Paratenis stołowy
Paraujeżdżenie
Parawioślarstwo
Podnoszenie ciężarów
Rugby na wózkach
Siatkówka na siedząco
Tenis na wózkach
Paratriathlon
Parahokej
Paracurling
Parabiathlon
Paranarciarstwo alpejskie
Paranarciarstwo biegowe
Parasnowboard