„Docierać do ludzi z niepełnosprawnością i zmieniać ich losy” – 70 lat Polskiego Związku Sportu Niepełnosprawnych „Start”.

70 lat bogatej historii, 743 medale paraolimpijskie, tysiące odmienionych losów osób z niepełnosprawnością – tak można podsumować jubileusz Polskiego Związku Sportu Niepełnosprawnych „Start”. Gala zorganizowana z tej okazji była okazją do wspomnień oraz wyróżnienia odznaczeniami państwowymi i resortowymi zasłużonych zawodników, trenerów i działaczy.

pzsn start 70lecie 054 — Grono działaczy i sportowców wyróżnionych odznaczeniami państwowymi przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę, razem z Doradcą Prezydenta Pauliną Malinowską-Kowalczyk i Prezesem PZSN “Start”, Łukaszem Szeligą, Fot. Bartłomiej Zborowski/PZSN “Start”

Dziś PZSN „Start” jest najbardziej zasłużoną spośród organizacji sportu paraolimpijskiego – zawodnicy w nim zrzeszeni zdobyli dla Polski podczas igrzysk paraolimpijskich aż 743 medale i święcą triumfy na arenach sportowych całego świata. Droga, jaką przebył „Start” przez minione 70 lat to droga od organizacji promującej sport w – jak to się wtedy mówiło – Zakładach Spółdzielczości Pracy Inwalidów, do profesjonalnego związku sportowego. Podsumowująca ten czas gala, która odbyła się 21 października w Hotelu Plaza w Warszawie, była dobrą okazją do podziękowania wszystkim, którzy przyczynili się do rozwoju sportu osób z niepełnosprawnością i wręczenia im odznaczeń państwowych, resortowych oraz pamiątkowych medali 70-lecia PZSN „Start”. List do uczestników wydarzenia skierował również Prezydent RP, Andrzej Duda.

Chcę dziś wyrazić Państwu uznanie i wdzięczność za olbrzymi wkład w rozwój sportu osób z niepełnosprawnościami w Polsce. Dziękuję wszystkim za trud i zaangażowanie. Ufam, że Związek będzie nadal się rozwijał, promując aktywność sportową zwłaszcza wśród młodych ludzi. Gratuluję też sportowcom i trenerom, paraolimpijczykom i medalistom igrzysk – tej najważniejszej międzynarodowej imprezy sportowej. Medal olimpijski to największy sukces, jaki można osiągnąć w sporcie. Dotąd polskim uczestnikom paraolimpiad udało się to 798 razy, a większość, bo aż 743 medale, zdobyli właśnie zawodnicy „Startu”. Chylę czoła i gratuluję sportowcom, trenerom, działaczom i wszystkim, którzy na przestrzeni minionych siedmiu dekad do tych sukcesów się przyczynili.

pzsn start 70lecie 020 — Doradca Prezydenta RP, Paulina Malinowska-Kowalczyk, odczytuje list Andrzeja Dudy skierowany do uczestników gali; Fot. Bartłomiej Zborowski/PZSN “Start”

70 lat temu prawdopodobnie nikt nawet nie śnił, że rozpoczynające swoją działalność Zrzeszenie Sportowe „Start” stanie się tak ważną organizacją dla polskiego sportu. U swego zarania było to bowiem miejsce prowadzące przede wszystkim działalność sportowo-rehabilitacyjną dla ruchu spółdzielczości pracy – w nim po II Wojnie Światowej miejsce pracy znalazło 250 tysięcy inwalidów wojennych i innych osób z niepełnosprawnościami.

I choć w zniszczonej działaniami wojennymi Polsce niewiele osób myślało o organizowaniu sportu dla osób z niepełnosprawnościami (w tym dla weteranów wojny, których przecież w naszym kraju nie brakowało) to jednak znaleźli się tacy, którzy zauważyli, jaką szansą dla osób z niepełnosprawnościami może być sport. W nielicznych ośrodkach akademickich i lecznicznych znaleźli się pionierzy takiego podejścia, tacy jak Marian Weiss i Jerzy Beck w Konstancinie czy profesor Wiktor Dega w Poznaniu, którzy budowali polską szkołę aktywnej rehabilitacji, w której sport otrzymał niezwykle ważną rolę. Sport bowiem rozumiany był jako narzędzie, dzięki któremu osoby z niepełnosprawnościami mogły niwelować ograniczające je bariery fizyczne, a także umożliwić aktywniejsze i pełniejsze życie.

pzsn start 70lecie 014 — Prowadzący Galę Sylwia Michałowska i Krzysztof Łoniewski na tle filmu prezentującego historię PZSN START Fot. Bartłomiej Zborowski/Polski Komitet Paraolimpijski

Szanse, jakie daje sport, zostały rozpoznane później w cały kraju: koła sportowe upowszechniły się w zakładach spółdzielczych w Polsce, a ich zawodnicy podjęli rywalizację w zawodach krajowych. Reszta jest już dobrze nam znaną historią – od 1972 Polacy są stałymi uczestnikami paraolimpijskich zmagań, a zawodnicy zrzeszeni w klubach PZSN „Start” zdobyli w nich łącznie 743 medale. Zdobywają oni również szereg innych medali na arenach międzynarodowych, a PZSN „Start” jest gospodarzem najważniejszych światowych imprez, takich jak zeszłoroczne paralekkoatletyczne ME w Bydgoszczy, czy zaplanowane na grudzień 2022 ME w paraszermierce w Warszawie.

Wciąż jednak najważniejsze zadania pozostają niezmienne – o czym przypomniał w swoim wystąpieniu prezes PZSN „Start” i Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego, Łukasz Szeliga.

Najbardziej istotną częścią działalności klubów PZSN „Start” jest docieranie do ludzi z danego miasta, powiatu, gminy i zmienianie ich losów. Też jestem tu dobrym przykładem – gdybym nie spotkał 28 lat temu na swojej drodze Mirka Jakubczyka, znanego tutaj jako „trener Kuba”, nie byłoby mnie tutaj. Po utracie nogi miałem dużo wątpliwości – wcześniej miałem sensownie zapowiadającą się karierę piłkarską, i wydawało się, że muszę pożegnać się z aktywnością i ze sportem. Jednak dzięki temu wróciłem, i zrozumiałem jedną rzecz – że nie brakowało mi tak bardzo nogi, jak sportu. Jak wrócił sport, to wróciło życie. Takich osób jest mnóstwo.